Dlaczego focusing?
W kontakcie z tym co zamarłe, zastane, zablokowane w nas, tam gdzie nie płynie energia życia, potrzebne jest nawiązanie kontaktu z odczuciami z ciała. To one mogą służyć jako wyjątkowy sposób dotarcia do pierwotnych struktur naszego mózgu. Korzystając z naszej skupionej uwagi, kierując świadomość do ciała, docieramy również do tych zablokowanych miejsc, mitycznych jaskiń, golemów i smoków. Możemy je poznawać i nawiązywać z nimi kontakt początkowo tylko poprzez śledzenie odczuć i doznań w ciele: zimno, ciepło, drżenie, pulsowanie itp. Ten poziom doświadczenia umożliwia nam poznanie tego mitycznego świata, w którym wydarzyły się wszystkie te dramatyczne sytuacje walki o życie i konfrontacji z czymś, co mogło na tamten dziecięcy czy nastoletni czas być za duże, ucieczki czy zamarcia. Dla tej części naszego mózgu ten czas nadal trwa. Do takich pierwotnych struktur nie dosięgają słowa, dlatego tak ograniczona jest skuteczność terapii słownych. Zejście na pierwotny poziom czucia, poza słowami, umożliwia nawiązanie kontaktu z tym doświadczeniem. Odczucia ciała są jednym z tych niezwykłych kluczy. Stąd ogromna skuteczność technik jak focusing i uważność jako metod redukcji stresu.
Jak mówi badacz fizjologi stresu i traumy, Peter A. Levine:
„Odczucia często sięgają stanów poprzedzających ego, stanów przed powstaniem przekonań psychicznych i autoidentyfikacji. Jeśli pozostaniemy w jakimś stanie wystarczająco długo, zaczynamy odczuwać felt sense, ruch życiowej energii – żywej i witalnej. To dobry zasób – wiedzieć, że się jest, bez słów.“
Czym jest focusing?
Zaproszenie do chwili zatrzymania…
Focusing pokazuje jak zatrzymać się w ciągu następujących po sobie sytuacji i jak stworzyć przestrzeń na nowe możliwości dla dalszego rozwoju, przepływu naszej energii życia (carrying forward). Ta praktyka, rozwinięta z filozofii implicite, pokazuje jak kierować naszą uwagę do czegoś, czego bezpośrednio doświadczamy, ale co nie jest jeszcze ujęte słowa.
Twoje ciało wie więcej o danej sytuacji niż ty świadomie zdajesz sobie z tego sprawę. Np. Twoje ciało odbiera dużo więcej z kontaktu z drugą osobą niż świadomie sobie to uzmysławiasz. Przy odrobinie ćwiczeń, możesz uzyskać poczucie w ciele tego „czegoś więcej”, co wydarza się w danej sytuacji.
Z tego poczucia w ciele wyłaniają się kolejne kroki, które prowadzą do rozwiązania.
Eugene Gendlin o ciele:
“Żyjemy tylko poprzez ciało”
„Ciało nie jest tym, za co zwykle je uważaliśmy.
To nie maszyna.
Przeżywamy nasze relacje, sytuacje życiowe poprzez nasze ciała.
Inni ludzie mogą zobaczyć w nas więcej niż my sami czasem sobie uświadamiamy.
Nie wiem nigdy tak naprawdę jak przejawia się nasze życie i jak jesteśmy odbierani. Poznanie tego wymaga dania sobie czasu.
Felt sense nie jest po prostu uczuciem.
Jest to całościowe odczucie jakiejś sytuacji poprzez ciało.
To jest felt sense.”
Co to jest felt sense ?
„Felt sense nie jest doświadczeniem mentalnym, ale fizycznym.
Fizycznym. Jest cielesną świadomością istnienia jakiejś sytuacji, osoby lub wydarzenia.
Jest wewnętrzną aurą, która obejmuje wszystko, co w danym momencie czujesz i wiesz o danym obiekcie – obejmuje i komunikuje ci to wszystko jednocześnie, a nie szczegół po szczególe.”
„Felt sense trudno zdefiniować słowami, ponieważ język jest procesem linearnym, a felt sense nielinearnym doświadczeniem. Pewne wymiary doświadczenia zostają zatem utracone, gdy staramy się to wyrazić słowami.
Organizm definiujemy jako złożoną strukturę współzależnych i podległych sobie wzajemnie elementów, których relacje i cechy w dużej mierze determinuje funkcja, jaką pełnią one w całości.
Tak więc całość organizmu to coś więcej niż suma jego części.
Podobnie felt sense łączy w sobie mnóstwo rozproszonych danych i nadaje im znaczenie.“
„Można powiedzieć, że dzięki felt sense doświadczamy całości jakiegoś wrażenia.
Felt sense łączy większość informacji, które składają się na nasze doświadczenie. Nawet jeśli nie jesteśmy tego świadomi, felt sense w każdej chwili mówi nam, gdzie się znajdujemy i jak się czujemy. […]
Felt sense jest jak strumień płynący wciąż przez nowy krajobraz. Zmienia charakter w odpowiedzi na to, co jest w otoczeniu.
„Ten zadziwiający zmysł ogarnia i całą istotę, i atmosferę naszego wewnętrznego oraz zewnętrznego środowiska. Zmienia się jak strumień, by nieustannie się do niego dostrajać. […]
Zmysły: wzrok, słuch, węch, dotyk i smak, dostarczają tylko części informacji, budujących zręby felt sense. Inne ważne dane pochodzą z wewnętrznej świadomości ciała (jaką pozycję przyjmuje, jakie powstają w nim napięcia, jak się porusza, jaką ma temperaturę itd.). […]
Na felt sense mogą wpłynąć – a nawet go zmienić – nasze myśli, chociaż nie jest on myślą, lecz fizycznym doznaniem. Emocje są jego częścią, ale znacznie mniejszą, niż większości ludzi się wydaje. […]
Wyraziste emocje, takie jak smutek, gniew, lęk, wstręt, radość są intensywne i bezpośrednie. Istnieje ograniczona liczba tych emocji, łatwo je rozpoznać i nazwać. Zupełnie inaczej ma się sprawa z felt sense.
[…]
Na felt sense składają się wciąż zmieniające się, liczne i skomplikowane niuanse. Uczucia, których doświadczamy są zazwyczaj bardziej subtelne, złożone i zawiłe niż to co możemy wyrazić słowami. […]
Można sobie wyobrazić, że przeżyjemy dzień bez żadnej emocji, ale życie bez felt sense jest nie tylko nie do pomyślenia – jest niemożliwe. Życie bez felt sense zaprzeczałoby najbardziej podstawowemu doświadczeniu bycia żywym. […]
Felt sense jest czasem niejasny, zawsze złożony i bez ustanku się zmienia. Cały czas się porusza, przesuwa i przekształca. Różnić się może intensywnością i klarownością, pozwalając nam na zmianę naszego postrzegania. Dzięki felt sense możemy się poruszać, zdobywać nowe informacje, wchodzić w relacje z innymi i – ostatecznie – wiedzieć kim jesteśmy. […]
Jest tak integralny z naszym doświadczeniem bycia człowiekiem, że czasem, dopóki rozmyślnie nie zwrócimy nań uwagi, nie zdajemy sobie sprawy z jego istnienia. […]
Dlatego mimo bycia świadomym odczuć płynących z mojego ciała, potrzebuję też pewnego procesu by przejść do felt sense.”
Peter A. Levine, “Obudźcie tyrgrysa”